Artikelen

‘Men behoe maar één vraag te stellen: “Waarom?”. Waarom moet ik mij op mijzelf bezinnen, waarom mijn wezen tot eenheid te brengen? Het antwoord luidt: Niet ter wille van mijzelf. Bij zichzelf beginnen, maar niet bij zichzelf eindigen: van zichzelf uitgaan, maar niet naar zichzelf toe streven: zichzelf zijn, maar niet met zichzelf bezig zijn.’ – Martin Buber (in: ‘De weg van de mens’…

Binnen de verschillende levensgebieden van verlies neemt het werk een speciale plek in. Niet alleen nemen we onszelf en daarmee ons verlies mee wanneer we (weer) naar het werk gaan, het werk zelf kan ook de bron van verlieservaringen zijn. Hoewel verschillende soorten verliezen onderling niet vergeleken kunnen worden, roept ook het verlies van werk, functie of baan(zekerheid) door boventalligheid, reorganisatie of fusie, ontslag of pensionering rouwreacties op. In deze bijdrage gaan we specifiek in op deze vormen van verlies…

Onderschat niet dat werk in hoge mate kan bijdragen aan het herstel, zegt Van Wielink. “Weer aan het werk gaan geeft structuur en vertrouwdheid en zorgt er bovendien voor dat mensen zich gedragen voelen door een groter geheel.” Leg dat er niet te dik bovenop, benadrukt hij. Wees een wenkende leidinggevende die de rouwende collega het gevoel geeft dat het goed is om onder collega’s te zijn. “Het vraagt wat om die boodschap op de juiste manier over te brengen. Veel mensen vinden rouw op het werk een soft onderwerp. Nou, vergeet het maar. Dit is het stevige ballenwerk.”…

Interview met George Kohlrieser

We ontmoeten professor George Kohlrieser begin mei in een zonnig Lausanne tijdens het High Performance Leadership pro- gramma voor ervaren executives dat hij leidt bij het Institute for International Management Development (IMD). We hebben Kohlrieser in zijn bestsellers ‘Hostage at the Table’ en ‘Care to Dare’ (2006, 2012) leren kennen als iemand die hechting tussen leiders en medewerkers tot de kern maakt van zijn werken met leiderschap. Leiders kunnen hun medewerkers alleen uitdagen (‘dare’) om hun maximale potentieel te bereiken, wanneer ze goed…

Interview met Manfred Kets de Vries

Met zijn achtergrond als psychoanalyticus schrijft Manfred Kets de Vries over precies dát wat in het werken met leiderschap het meest ongrijpbaar lijkt: de irrationaliteit van (besluitvorming in) organisaties. Om dat mysterie te ontraadselen onderzoekt Kets de Vries al geruime tijd wat hij noemt het innerlijk theater van leiders; zowel in zijn vele ontmoetingen met hen als ook in zijn studeerkamer. Dat innerlijk theater gaat over drijfveren, motivatie, de scenario’s die we in ons hoofd hebben over onze relaties, de toekomst, verwachtingen…

Het verhaal als drager van zin en betekenis

Als verhalende wezens hebben we de mogelijkheid om elkaar verhalen te vertellen en om elkaars verhalen te verstaan. Dat narratieve proces van reconstructie van betekenis vindt plaats in onze sociale context: in interactie met anderen aan wie we ons ten diepste verbonden hebben. Juist in de aanwezigheid en bereidheid van de ander, in de ontmoeting, kan ons verhaal naar boven komen. Daar is natuurlijk wel wat voor nodig, zowel bij verteller als bij verstaander van het verhaal: een sfeer van veiligheid en vertrouwen, waarin het verhaal er mag zijn, pe…

Een manager moet na een reorganisatie leiding geven om de doelen van de onderneming te halen, maar dat kan alleen als hij voortdurend bereid is in dialoog te blijven met zijn mensen over wat er is gebeurd en respect te hebben voor het verleden. Hij mag zich nooit laatdunkend uitlaten over het verleden. Mensen willen niet horen dat ze het steeds verkeerd deden…

Ons teruggaan naar persoonlijke ervaringen met verandering en verlies, is tevens een zoektocht naar de zin en betekenis van gebeurtenissen, of het ontbreken daarvan. Hoe gaat de manager op haar of zijn beurt om met de zoektocht van de medewerker naar zin en betekenis: ‘Waarom houdt mijn baan op te bestaan?’,‘Hoe kan het werk voor de publieke zaak doorgaan als dit zo kapot bezuinigd wordt?’ en ‘Wat moet ik nu met mijn werkzame leven?’

Deze zoektocht, óók een sociaal proces, speelt zich natuurlijk af in én buiten het gesprek. Het vinden van werkbare, acceptabele antwoorden maakt…